Profilo

“Eble ini povintus konsulti Sarumanon la Blankan, sed io ĉiam malhelpis min.”

Jen, vidu. Ĉar la ulo ne regas la kuntekston, li sentas bezonon uzi “povintus” anstataŭ simpla “povus”. Estas miraklo, ke li ne diris ankaŭ “malhelpadis”.

«– Kiom longe vi sciis ĉion ĉi? – demandis Frodo denove. – Sciis? – diris Gandalfo. – Mi sciis multon, kion scias nur la Saĝaj, Frodo.»

Sed vi fiaskas taŭge respondi simplegan demandon, kiun eĉ bebo ne miskomprenus.

«Sed se vi celas diri, “sciis pri tiu ĉi ringo”, nu, mi ankoraŭ ne scias, oni povus diri.»

Jes ja, Frodo celis ĝuste tiun ĉi ringon. Ĉu vi aŭdis pri tiel nomata ‘kunteksto’, ulo? La kunteksto estas vera mirindaĵo, kaj, dum ajna konversacio, ĝi haveblas al ĉiuj kunparolantoj, tute senpage. Uzu ĝin, kaj vi povos tuj respondi ĝuste tion, kion aliaj demandas al vi, sen bezono fari tiajn ĉi stultajn precizigajn demandojn viavice. Se vi utiligus la kontekston, vi respondus tiel trafe, ke ĉiuj pensus, ke vi estas sorĉisto aŭ io tia.

Kaj kompreneble mi neniam spektis la filmon. Mi provis, sed mi ekdormis ie komence de la dua parto, se mi ne mismemoras. Mi ne celas tion kiel kritikon, mi simple ne estas filmospektema ĝenerale, estas preskaŭ neeble por mi spekti ion longan. Kaj mi tre malfacile akcepas ekranigojn, sendepende de ilia kvalito.

Parenteze, mi neniam legis la trilogion originale. La unuan volumon rustraduke mi legis dum adoleskaĝo. Post multaj jaroj mi vidis tiun tradukon kritikata pro tio, ke ĝi tute senkiale kaj nenecese ŝanĝas stilon kaj tonon de priskriboj kaj “plibeligas” dialogojn, do nuntempe mi certe ne taksus ĝin alte. Sed tiutempe mi ŝategis ĝin. Ĉar tiuj estis ankoraŭ tempoj antaŭ la interreto venis, trovi librojn en mia urbeto ne facilis, kaj mi devis atendi kelkajn jarojn antaŭ ke mi sukcesis legi la daŭrigon. Ĝi estis iom da elrevigo. Mi ne certas, ĉu mi finlegus ĝin se ne estus entoj. Mi adoris entojn! La plej amindaj estuloj post katoj, entoj ja estas. Unu el la ĉefaj kialoj de mia malŝato estis tiu renaskiĝo de Gandalfo. Kara aŭtoro, se vi faris min priplori ies morton, ne reaperigu la mortinton post kelkaj ĉapitroj kvazaŭ nenio okazus. Tio aspektigas vin iluziisto en vaganta cirko kaj min – vilaĝa naivulo pro kredi viajn simplajn artifikojn.

La kunularo ripozas apud fajro. – Gandalfo! Vi fariĝis Blanka nun, ho Gandalfo! – Jes ja. Kaj mi devas diri al vi, Gimlio, tiu via kuŝejo de kreto en Morio ververe estas enorma!

“La tuta Numenoro subakviĝis.”

Ĉar dronigi nur maristojn estus maljuste.

“Sed apenaŭ Ar-Parazono surpaŝis la Benitan Bordon, la valaroj alvokis Iluvataron, kaj la Kreinto ŝanĝis la mondon tiel, ke inter Numenoro kaj la Senmortaj Landoj kreiĝis fendo, kie dronis la tuta numenora invadintaro.”

Tuj videblas tre klare, ke Iluvatoro estas inspirita de nia kara Dio el la Malnova Testamento. Anstataŭ kviete, sensange kaj antaŭtempe detronigi unu tro ambician reĝon, la bonkorulo haste dronigas milojn da grandparte senkulpaj maristoj.

Kontraŭimperia ribelo. La estro de la lasta lojala urbo en la regiono okupiĝas pri la plej urĝa afero: ŝteli urbajn valoraĵojn. Trezoristo, kiun li taskas pri forveturi ilin, siavice, provas ŝteli ĉion de li, helpe de sia onklo, pirato. Por fantastaĵo, la libro estas iomete tro realisma 😃